Aktif karbon, büyük kristal formu ve oldukça geniş iç gözenek yapısı ile karbonlu adsorbanlar grubunun tanımlamada kullanlan genel bir terimdir. Aktif karbonlar, insan sağlığına zararsız, kullanılan ürünler olup, oldukça fazla gözeneğe aynı zamanda geniş bir iç yüzeye sahiptir.
Aktif karbonlar, çözeltideki molekül ve iyonları gözenekleri vasıtasıyla iç yüzeylerine doğru çekebilirler ve bu yüzden adsorban olarak adlandırılırlar.
adsorbanlar arasında çevre kirliliğini kontrol amacıyla, şu anda kullanıllan adsorbanların en önemlisi ve en yaygın olanı yüksek gözeneklilire sahip olması ,insan sağlığına herhangi bir zararı olmaması sebebi ile aktif karbonlardır. Ticari olarak aktif karbonlar, odun, turba, linyit, kömür, mangal kömürü, kemik, Hindistan cevizi kabuğu, pirinç kabuğu, fındık kabuğu ve yağ ürünlerinden elde edilen karbonlarınn çeşitli işlemlerden geçirilerek aktive edilmesiyle elde edilirler. Birçok şekilde birçok yerden üretilebiliyor olması ona daha çok göz önünde tutuyor bu sebeple daha çok kullanılıyor.
Karbon taneciğiinin yüzeyi gaz, sıvı ve katı maddeleri çeker ve yüzeyde ince bir film tabakası oluşturur, yani absorbe eder. Aktif karbonun adsorban olarak tercih edilmesinin başlıca iki nedeni vardır. Bunlar;
1. Belirli maddeleri çekebilmesi için çekici bir yüzeye sahip olması.
2. Fazla miktarda maddeyi tutabilmesi için geniş bir yüzeye sahip olmasıdır
Kirliliğin giderilmesinde etkili olan diğer bir parametre de gözenek büyüklüğüdür. Gözenek büyüklüğünün belirlenmesi, karbonun özelliklerinin anlaşılmasında oldukça kullanılan bir yöntemdir. Gözenekler silindirik veya konik şeklinde olabilir. Aktif karbon pek çok alanda kullanılan ve çok değer gören bir malzemedir.
Aktif karbon iki aşamada üretilmektedir;
- Ham maddenin (odun, odun kömürü, turba, linyit vs.) karbonlaştırılması;
- Karbonize ürününü yüksek ısılarda buhar işlemi ya da kimyasal süreç ile aktivasyonu.
KARBONLAŞTIRMA
İlk aşamadır ve bu süreçte havanın yokluğunda ve orta derece ısıda (kabaca 600 C) ham madde kısmen karbonlaştırılır ve dehidrasyon ve devolatilizasyon gerçekleştirilir; bu aşamada küçük gözenek yapısına sahip ara ürünler ortaya çıkar.Buharlaşma içeriği %15’in altına indirilir.
AKTİVASYON
Karbonize ürünün 900-1100 C arasında aktif edildiği aşamadır ve gözenekten karbon çıkartılarak aşırı gözenekli bir madde elde edilir.
